چگونه در تدریس خود بهره وری لازم را داشته باشیم؟

همانطور که می دانیم روش تدریس یا چگونگی ارائه ی درس در فرآیند " یاددهی – یادگیری " از اهمیت به سزایی برخوردار است . روشهای نو و بدیع ، شیوه های تازه و دستاوردهای مهم در آموزش باید تکیه گاه معلم باشد . عصای معلم همین دانش و روش است ، دانش و روشی سودمند که اگر ما معلمان بتوانیم این دو عنصر را به بهترین وجه در اختیار داشته باشیم می توانیم معماران محیطی شاد و مفرح و پویا و مفید برای خود و دانش آموزانمان باشیم علاوه بر این اگر روش تدریسی که مورد استفاده قرار می گیرد به خوبی انتخاب و اجرا شود بدون شک خلاقیت دانش آموزان نیز مجال پرورش پیدا می کند ، در نتیجه روشهای یادگیری به دانش آموزان آموزش داده می شود و آنان می دانند که " چگونه یاد بگیرند که یاد بگیرند . "

البته علاوه بر روش تدریس ، روند آموزشی مفید زبان انگلیسی به ضرورت های زیر وابسته است که عبارتند از :

الف ) معلم و دانش آموز ب ) روشهای برتر تدریس

ج ) امکانات آموزشی د ) برنامه ریزان آموزشی

که در ادامه به توضیح مختصری در این باره می پردازیم :

ارائه ی موضوع :

الف ) معلم و دانش آموز : معلمان در مقام طراح آموزشی در چند گروه قرار می گیرند که با شناخت ویژگیهای خاصی ، حرفه ای یا غیر حرفه ای بودن آنان مشخص می شود :

1 – معلمان حافظه گرا و غیر حرفه ای : این معلمان فراگیران را آدم ماشینی فرض می کنند و می کوشند مغز آنان را مانند مخزن ، پر کنند و به کاربرد آموخته ها اهمیت نمی دهند یعنی به حد و حیطه ی دانش اکتفا می کنند ، به تولید و خلاقیت اهمیت نمی دهند به هر دانش آموزی که بتواند فقط حفظ کند اهمیت بیشتری می دهند .

2 – معلمان معلم مدار غیر حرفه ای : که خود را تنها فرمانده ی کلاس می دانند ، دوست دارند همه چیز از زبان آنها گفته شود و دانش آموزان ، منفعل و شنونده باشند . تدریس می کنند و دانش آموزان یاد می گیرند، بنابراین فرآیند دو سویه" یاد دهی – یاد گیری " در کلاس آنان اتفاق نمی افتد ، راه یادگیری را آموزش نمی دهند و فقط یاد دادنی ها را ارائه می دهند .

3 – معلمان عمل گرا ( حرفه ای ) : این معلمان برای بروز خلاقیت و ابتکار ، آموزش می دهند و دانش آموزان را به خود آموزی و خود راهبری هدایت می کنند ، به تجزیه و تحلیل مفاهیم می پردازند و به دنبال مغزهای نو جو می گردند و خلاصه این که برای کیفیت اعمال ، ارزش قائلند ، نه برای کمیت آنها . شیفته و عاشق خود جوشی فراگیران هستند ، دانش آموز مدار هستند ، به استعدادها و علایق دانش آموزان توجه دارند ، سعی می کنند از روشهای برتر برای تدریس بهره گیرند و با دانش آموزان خود روابط خوبی داشته باشند تا بتوانند در دل و ذهن آنها نفوذ کنند .

حال خودمان قضاوت کنیم جز کدام یک از این سه دسته هستیم !؟

یک معلم موفق برای داشتن تدریس برتر بایستی به عوامل زیر توجه کند :

1 – قوانین عمومی روانشناسی

2 – روانشناسی گروههای سنی گوناگون

3 – ویژگیهای گروههای دانش آموزان مورد نظر

4 – روانشناسی ویژگیهای فردی

5 – آشنایی با مـهـارتـهای مـخـتـلف زبـان (Listening , Speaking , Reading , Writing )

6 – حافظه و روانشناسی یادگیری

7 – آشنایی با روشهای صحیح ارزشیابی

آیا واقعا برای اینکه بتوانیم محیطی مناسب جهت یادگیری زبان در کلاس فراهم نماییم و دانش آموزان را به اهداف آموزشی زبان برسانیم عوامل فوق را مد نظر داریم !؟

در امر آموزش بایستی دانش آموز به عنوان محور باشد و در مراحل اولیه یادگیری زبان در این مورد دقت کافی شود زیرا مهمترین و بهترین نگرش زبان را اولین معلمی که با دانش آموز برای اولین بار برخورد می کند به وجود خواهد آورد و به قول معروف معلم زبان دوره راهنمایی می تواند دانش آموز را به زبان علاقه مند کند و یا وی را از زبان گریزان نماید . بدین منظور معلم برای ایجاد انگیزه قوی در دانش آموزان باید به عوامل زیر توجه کند :

1 – متنهایی که به دانش آموزان داده میشود بایستی جالب و مورد علاقه آنها باشد .

2 – نوع فعالیتی که از دانش آموز خواسته می شود بایستی متنوع و مهیج باشد .

3 – بین فعالیتهای خواسته شده از دانش آموز و هدف نهایی که می خواهیم به آن برسیم بایستی تناسب آشکار وجود داشته باشد .

4 – به پیشرفت دانش آموزان هر چقدر کم بایستی بها داده شود .

5 – معلمانی که از ویژگیهای فردی و اجتماعی مطلوبی بین دانش آموزان خود برخوردار باشند و با همه شاگردان خود عادلانه رفتار کنند و به تدریس عشق بورزند انگیزه ی یادگیری را در دانش آموزان دو چندان می کنند .

6 – به میزان علاقه دانش آموزان بایستی توجه زیادی نمود ، دانش آموزان باید به کلاس احساس تعلق داشته باشند و معلم را به عنوان تنها منبع قابل اعتماد و تنها پناهگاه مشکلات خویش در نظر بگیرند . بدین ترتیب علاقه مندی آنان به کلاس و موضوعات درسی روز به روز افزایش می یابد .

7 – معلم برای ایجاد انگیزه بیشتر در دانش آموزان بایستی با آخرین اطلاعات روز آشنا بوده و بتواند درباره اهمیت درس زبان برای دانش آموزان خود اطلاع رسانی نماید .

به طور خلاصه می توان گفت که یک معلم بهره ور باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

1- احساس تعهد و پذیرش مسئولیت تمامی فعالیتهایی که در کلاس انجام می شود.

2- داشتن انگیزه، اعتماد به نفس، شوق و علاقه ی وافر به تدریس

3- شناخت کامل از نحوه ی یادگیری دانش آموزان

4- استفاده بهینه از زمان

5- توانایی بازنگری و اصلاح فعالیتهایی که در کلاس انجام میشود در جهت بهبود مستمر فعالیتها

6- خلاقیت و نوآوری در تدریس و ایجاد محیطی پر تحرک و نشاط اور برای دانش آموزان

7- به کارگیری راه کار های مناسب در جهت ارتباط محتوای آموزشی با زندگی دانش آموزان

8- تلاش در جهت افزایش و به کارگیری مادام العمر دانش آموخته شده توسط دانش آموزان

9- جلوگیری از تمامی اموری که به نحوی فرایند یادگیری را برای دانش آموزان دشوار میسازد.

10- داشتن دانش عمیق از موضوعات درسی و به روز نمودن مداوم آن.

علاوه بر معلم ، جامعه ، رسانه های گروهی و اجتماع فرهنگی نیز باید تلاش کنند که دانش آموزان به ضرورت یادگیری زبان خارجه پی برده و جهت تقویت آن کوشا باشند .

ب ) روشهای تدریس : روشهای تدریس از زوایای گوناگون قابل تقسیم بندی است که یکی از این تقسیم بندی ها بر اساس روشهای فعال و غیر فعال است :

1 – روشهای غیر فعال و یک سویه : تعدادی از روشهای تدریس دانش آموزان را منفعل و معلمان را فعال می کنند . این روشها اکتشافی نیستند و خسته کننده و ملال آورند. این روشها معمولا در درون روشهای محوری قرار می گیرند و بخش کوچکی از تدریس را شامل می شوند مانند : روش سخنرانی ، توضیحی و ...

با وجود تعاریف زیاد در بهره وری، به منظور اجرایی کردن آن در آموزش و پرورش باید تعریفی هماهنگ و سازگار با شرایط و نیازهای آموزش و پرورش به کار برد و از طریق مشارکت کلیه کارکنان قدم‌های مؤثری را در این راه برداشت. راهکارهای افزایش بهره وری مستلزم شناخت کافی وضعیت موجود و فرهنگ کاری آموزش و پرورش است. با توجه به تفاوت‌های مهم در فرهنگ کاری سازمان‌ها و وضعیت موجود آن‌ها می‌توان گفت راهکارهای افزایش بهره وری نیز در آنها متفاوت خواهد بود. در سطح کلان یا ملی این وظیفه دولت است که با برنامه ریزی لازم زمینه ارتقای بهره وری را فراهم سازد؛ اما در سطح خرد، یعنی در سطح مدارس، مدیریت‌ها و سازمان‌های آموزش و پرورش، وظیفه مدیران این واحدهاست که با ایجاد جو مشارکت در محیط، در کارکنان احساس غرور نسبت به کار ایجاد کرده و با تشویق کارکنان خوب و تلاشگر، گرایش و تعلق خاطر آنان را به محیط کار بیشتر کنند. 

روش  تحقیق

مراحل تهيه گزارش علمي و مستند سازي

1- صفحه جلد تحقيق: در بالاي صفحه نام مركزي كه براي آن پژوهش صورت مي گيرد، در وسط عنوان پژوهش بصورت درشت ، سپس نام پژوهشگر و استاد راهنما و در انتها سال انجام نوشته شود.

2- بسم الله الرحمن الرحيم : در وسط صفحه قرار گرفته و بهتر است اين صفحه كادر نداشته باشد. و بعد از جلد تحقيق آورده مي شود .